ΤΟ ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ EBRO- Ισπανία 

Γενική εικόνα

Το φυσικό πάρκο του δέλτα του Ebro βρίσκεται στην επαρχία Tarragona, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Καταλονίας. Σχηματίζεται από τον ποταμό Ebro, ο οποίος εκρέει στη Μεσόγειο Θάλασσα στον Κόλπο της Βαλένθια.

Για τη θεμελιώδη οικολογική, οικονομική, πολιτιστική, επιστημονική και ψυχαγωγική αξία του, το 1993 το Φυσικό Πάρκο του Δέλτα του Έμπρο συμπεριλήφθηκε στη Σύμβαση Ramsar, η οποία είναι μια λίστα υδροβιότοπων διεθνούς ενδιαφέροντος. Με έκταση 320 km2, το Δέλτα του Ebro είναι ένας πραγματικός παράδεισος για τους παρατηρητές πουλιών, καθώς αυτή η υγρή περιοχή αποτελεί σημείο στάσης για περισσότερα από 300 είδη μεταναστευτικών πτηνών, όπως τα άγρια φλαμίνγκο και η μεγαλύτερη αποικία γλάρων Audouin στον κόσμο.

Η γεωλογία της περιοχής αποτελείται από επαναλαμβανόμενα στρώματα μαλακών ιζημάτων, τοποθετημένα σε απόσταση μικρότερη από 1μ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Το δέλτα διαμορφώνεται συνεχώς από την ιζηματική διαδικασία που χαρακτηρίζεται από την ισορροπία μεταξύ εναποθέσεων και διάβρωσης. Η μεγάλη ποσότητα ιζημάτων που μεταφέρθηκαν από τον ποταμό Ebro προκάλεσε την αλάτωση και την επακόλουθη εγκατάλειψη του λιμανιού της Αμπόστα, το οποίο ήταν ακόμη λιμάνι τον 4ο αιώνα, ενώ σήμερα βρίσκεται στην ενδοχώρα, μακριά από τις εκβολές του ποταμού. Οι κύριες εκβολές του ποταμού Ebro προστατεύονται από αρκετά μικρά νησιά, όπως τα νησιά Garxal (280 εκτάρια), Sant Antoni (170 εκτάρια) και Buda (1.231 εκτάρια).

Φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί σχετικά με την άνοδο της στάθμης της θάλασσας (ΑΣΘ)

Λόγω του χαμηλού υψομέτρου πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, το δέλτα του Ebro εκτίθεται σε μεγάλο βαθμό στις επιπτώσεις της ανόδου της στάθμης της θάλασσας, των κυμάτων και της διάβρωσης. Τα υδροηλεκτρικά φράγματα που βρίσκονται κατά μήκος του ποταμού (Mequinenza, Ribarroja de Ebro και Flix) έχουν μειώσει με την πάροδο του χρόνου την εναπόθεση ιζημάτων στην είσοδο του ποταμού προκαλώντας την επακόλουθη υποχώρηση του δέλτα. Ταυτόχρονα, η θαλάσσια διάβρωση προκαλεί υποχώρηση της παραλίας και καταστροφή παράκτιων υποδομών όπως ένας παλιός φάρος, ο οποίος βυθίζεται σήμερα. Όπως όλα τα δέλτα παγκοσμίως, έτσι και το δέλτα του Ebro υποχωρεί  για φυσικές δηλαδή συμπίεση μαλακού εδάφους και ανθρωπογενείς αιτίες (απόσυρση υδροφόρου ορίζοντα), προκαλώντας τοπική επιτάχυνση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και των πλημμυρών των ποταμών μετά από καταρρακτώδεις βροχές. Επιπλέον, η εισβολή θαλασσινού νερού σε ρηχά νερά, περιορίζει την πρόσβαση στη χρήση γλυκού νερού.

Συνέπειες και ανοιχτά ερωτήματα

Στα μέσα Ιανουαρίου του 2020, το Δέλτα του ποταμού Έμπρο χτυπήθηκε από την ισχυρή καταιγίδα "Gloria" που προκάλεσε απώλεια ζωών και βαριές ζημιές στην τοπική οικονομία. Η περιοχή χαρακτηρίστηκε ως ζώνη που έχει υποστεί σοβαρές καταστροφές από την ισπανική κυβέρνηση. Οι ισχυροί άνεμοι ώθησαν τη θάλασσα στην ενδοχώρα με αποτέλεσμα να κατακλυστούν 3.000 εκτάρια και το ένα τρίτο των ορυζώνων του δέλτα. Ενώ οι ορυζώνες έχουν καλυφθεί με αλμυρό νερό σε κάποια κρίσιμα γεγονότα του παρελθόντος, η κάλυψή τους δεν είχε φτάσει ποτέ ξανά σε τέτοιο βαθμό.

Κατά τη διάρκεια της καταιγίδας τα τοπικά συστήματα αποστράγγισης υπέστησαν ζημιές, προκαλώντας τις συνεχείς πλημμύρες περιοχών που παρέμεναν απρόσιτες για μερικές ημέρες. Ακόμη και οι παραλίες έχουν πληγεί σοβαρά από την καταιγίδα. Ο ισθμός γνωστός ως Barra del Trabucador, κοντά στην πόλη Sant Carles de la Ràpita, παρέμεινε βυθισμένος για αρκετές μέρες καθώς επίσης πολλοί δρόμοι πλημμύρισαν και αχρηστεύτηκαν για αρκετές ημέρες αντίστοιχα.

Μια άλλη απειλούμενη περιοχή του δέλτα είναι η προστατευόμενη περιοχή του νησιού Buda, που είναι το αποτέλεσμα καθίζησης χιλιάδων ετών και το «σπίτι» περισσότερων από 300 διαφορετικών ειδών πτηνών.